Emmy Cortissos

Het Joodse gezin Cortissos woont in de Diezestraat in Amsterdam. Louis (Lou) en zijn vrouw Emmy, geboren Dreesde, krijgen op 20 januari 1939 een zoon. Ze noemen hem Salomon (Salo).

Emmy duikt waarschijnlijk al in de zomer van ’41 onder, ergens buiten Amsterdam. In september ’41 schrijft ze aan haar man: “Ik vond het fijn jullie gisteravond even per telefoon te spreken en verlang ook echt naar morgen dat jullie bij mij zijn.” Ook kondigt ze aan binnenkort naar Amsterdam te komen. De brief bevat een cryptische passage, die mogelijk op  plannen slaat om Salo te laten onderduiken: “Heb je al iets van dat andere gehoord…”

Eind 1941 wordt Salo naar het eerste van een reeks onderduikadressen gebracht, bij zijn oom David die gemengd gehuwd is. Al snel gaat hij naar een ander adres, naar de familie Poort. Zijn ‘onderduikvader’ heeft als Verwalter de leiding over de zaak van zijn grootvader. Veiligheidshalve wordt hij nu Rudie genoemd, Rudie Poort. Het helpt ook dat hij blond is. (Na de oorlog neemt hij officieel de naam Rudie aan.)

Vervolgens wordt hij opgenomen in het gezin van de zus van het dienstmeisje, dat voor de oorlog bij zijn ouders werkte, de familie Sakes in de Tolstraat. Hij gaat in de buurt naar (een uiteraard niet-Joodse) school en af en toe bezoekt hij zijn grootouders van vaderszijde, die ondergedoken zitten in de tamelijk nabij gelegen Saffierstraat. Op hetzelfde adres heeft ook zijn moeder korte tijd ondergedoken gezeten.

In het voorjaar van 1943 zit Emmy op een onbekend adres in Amsterdam ondergedoken. Ze wordt op een tramhalte opgepakt. Mogelijk was ze vanwege een astma-aanval naar buiten gegaan.

Kaart vanuit de Hollandsche Schouwburg van Emmy Cortissos.

Op 11 mei wordt ze vanuit de Hollandsche Schouwburg naar Westerbork gebracht.

Brief van 17 mei 1943 uit Westerbork van Emmy aan Greet Knuyt, een vriendin van de familie.

Op 18 mei gaat Emmy op transport naar Sobibor, waar ze op 21 mei 1943 wordt vermoord. Ze werd 31 jaar.

Door Emmy Cortissos uit de trein naar Sobibor gegooide brief aan haar zus Anny.

“Ik zit op het oogenblik in de wagon naar Polen (…) we zitten met een gezellig clubje bij elkaar en moeten allemaal flink zijn. (…)”

Begeleidend briefje van omwonenden van Westerbork die uit de treinen ‘naar het oosten’ gegooide brieven oprapen en doorsturen, ook de brief van Emmy Cortissos.

Geachte Meneer en Mevr.
Hierbij stuur ik u deze briefen uit Assen. Mijn man stond bij de trein toen de juden menschen uit Westerbork werden vervoerd over Assen. In Assen stopte de trein en werden er brieven en kaarten uit de trein gegooid. Eén ieder wilde graag zijn post weghebben maar grootendeels werden daar de brieven opgepakt door onze …..! De brieven die mijn man vond zaten geen postzegels op. Dus nu hebben wij het duidelijkste adres gevonden van u daar alle brieven vuil waren.
Nu wilden wij graag dat u vooral die andere stumpers even dat berichtje wilde door geven daar dat allemaal in Amsterdam is. Wij hebben nog meer te verzenden dus doen wij veel voor onze jüden. Hopende dat ze spoedig weer terug zullen komen. Ze hebben allemaal moed en wij houden ook moed.
Verders de Hartelijke Groeten van een onbekende.