In een nalatenschap is een nooit bezorgde brief gevonden die Jules Schelvis 7 mei 1945 vanuit Kamp Vaihingen meegaf aan een medegevangene.

Precies een maand na zijn bevrijding uit Vaihingen door het Franse leger schrijft hij deze brief aan familie in Amsterdam.

Vanaf zijn deportatie naar Kamp Westerbork op 26 mei 1943 heeft Jules Schelvis een verschrikkelijke reis gemaakt langs werk- en vernietigingskampen en getto’s. De dodenmarsen brengen hem in Vaihingen, het kamp waar hij op het nippertje bevrijd wordt. Zijn kameraad Leo is dan al bezweken. Vanwege tyfus wordt Jules Schelvis vanuit het kamp naar een plaatselijk ziekenhuis gebracht. Daar wordt hij onder de douche geholpen. Het spiegeltje met de foto van zijn (in Sobibor vermoorde) vrouw Rachel, dat hij twee jaar lang bij zich droeg, raakt hij dan kwijt.

pas bevrijde gevangenen
Pas bevrijde gevangenen in Vaihingen

Zodra hij is hersteld, begint Jules zijn getuigenis te schrijven. Over alles wat hem de afgelopen jaren is overkomen. Dit resulteerde later in de standaardwerken Vernietigingskamp Sobibor en Binnen de poorten. Vanwege zijn historische onderzoek ontving hij in 2008 een ere-doctoraat van de Universiteit van Amsterdam.

Een jaar eerder wist Jules uit een getto in Polen een brief naar zijn familie in Amsterdam te sturen. Deze kwam wel aan, maar hij had zoveel zelfcensuur gepleegd dat de boodschap toen niet overkwam zoals bedoeld. Lees dit verhaal.

Behalve deze brief beschrijft Jules op een vel papier het verschrikkelijke verhaal van zijn deportatie en dodenmars, zie Brief uit Vaihingen.
In de tentoonstelling Post uit de Vergetelheid is het verhaal van Jules Schelvis te zien in de Walburgiskerk te Zutphen. We zien hem als jong-volwassen Joodse man wanneer hij vanuit Amsterdam met met vrouw en schoonfamilie via Westerbork wordt gedeporteerd naar Sobibor en als enige van hen overleeft. Wij volgen zijn reis langs vernietigingskampen, getto’s en op de dodenmars in Polen en Duitsland.

Omdat hij geen idee had of mensen in Amsterdam nog in leven waren schreef Jules voor de zekerheid drie adressen

Voor de transcriptie zie hier